NATO nhất trí chi 5% GDP quốc phòng 2035: Tây Ban Nha đã gật đầu

Ngày 23.6, toàn bộ 32 quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã đạt được sự đồng thuận quan trọng về kế hoạch chi tiêu quốc phòng. [3] Theo đó, các nước nhất trí nâng mức chi tiêu hằng năm cho quốc phòng và an ninh lên 5% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2035. [3, 4] Thỏa thuận này được công bố ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO dự kiến diễn ra tại La Hay (Hà Lan) vào ngày 25.6. [3, 4, 6]

Chi Tiết Kế Hoạch Chi Tiêu Mới

Mục tiêu 5% GDP này sẽ được phân bổ cụ thể: [4, 5, 6]
* 3,5% GDP dành cho các nhu cầu quân sự cốt lõi và chi tiêu quốc phòng thuần túy. [4, 5, 6]
* 1,5% GDP cho các hoạt động và dịch vụ liên quan, bao gồm hậu cần, an ninh mạng, y tế, xây dựng cầu chống xe tăng, và mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng. [4, 5]

Kế hoạch này đánh dấu một bước tiến đáng kể so với mức chi tiêu tối thiểu 2% GDP từng được coi là chuẩn trước đây của NATO. [5, 6] Các nhà lãnh đạo liên minh dự kiến sẽ chính thức xác nhận thỏa thuận tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới. [3, 4, 6]

Sự Đồng Thuận Từ Tây Ban Nha và Quan Điểm Các Nước

Ban đầu, Tây Ban Nha là quốc gia duy nhất trong số 32 thành viên phản đối mục tiêu chi 5% GDP, thậm chí gọi đây là mức “không chỉ vô lý mà còn phản tác dụng”. [3, 5] Tuy nhiên, những thông tin mới nhất cho thấy Madrid đã “gật đầu” với kế hoạch này, vượt qua rào cản cuối cùng để đạt được sự nhất trí trong toàn khối. [3, 5, 6]

Tổng thống Mỹ Donald Trump từng là người đã kêu gọi các đồng minh châu Âu tăng ngân sách quốc phòng từ 2% lên 5% GDP. [5, 6] Dù vậy, ông cũng tuyên bố vào ngày 20.6 rằng Mỹ không cần phải đáp ứng mục tiêu chi 5% GDP cho quốc phòng. [3, 5]

Theo ước tính của NATO và Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) có trụ sở tại Thụy Điển, chi tiêu quân sự của Mỹ trong năm 2024 đạt 997 tỷ USD. Con số này chiếm 66% tổng chi tiêu quân sự của toàn khối NATO và tương đương 3,4% GDP của Mỹ. [5]