Đề xuất nâng mức giảm trừ thuế lên 20 triệu, bỏ thuế suất 35%
Trước những thay đổi trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), luật sư Trần Xoa, Giám đốc Công ty Luật Minh Đăng Quang, đã đưa ra những phân tích và đề xuất quan trọng nhằm điều chỉnh chính sách thuế cho phù hợp hơn với thực tế đời sống của người lao động.
Mức giảm trừ gia cảnh hiện tại đã lỗi thời
Theo luật sư Trần Xoa, cách tính thuế thu nhập cá nhân hiện hành, dù tuân thủ quy định pháp luật, đã không còn bắt kịp với thực tế. Ông chỉ ra rằng việc Bộ Tài chính dựa vào chỉ số giá tiêu dùng (CPI) để điều chỉnh ngưỡng chịu thuế là không còn phù hợp.
Lý do là vì CPI được tính bình quân từ hơn 750 mặt hàng, chủ yếu phục vụ cho việc điều hành kinh tế vĩ mô. Trong khi đó, chi tiêu thực tế của người lao động chỉ tập trung vào một nhóm nhỏ các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, y tế, giáo dục – những nhóm hàng có tốc độ tăng giá nhanh hơn nhiều so với CPI chung.
“Giá cả leo thang trong khi ngưỡng thuế không thay đổi kịp khiến người lao động bị thiệt,” ông Xoa nhấn mạnh. Mặc dù lạm phát được kiểm soát tốt giúp CPI tăng chậm, chi phí sinh hoạt thực tế đã tăng mạnh trong nhiều năm qua.
Đề xuất nâng mức giảm trừ lên 18-20 triệu đồng/tháng
Từ những phân tích trên, luật sư Trần Xoa cho rằng đề xuất của Bộ Tài chính về việc nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 11 triệu đồng lên 13,3 triệu đồng/tháng là chưa đủ. Ông nhận định mức 15,5 triệu đồng có thể gần thực tế hơn nhưng lại thiếu cơ sở pháp lý.
Do đó, ông đề xuất một mức giảm trừ hợp lý hơn là 18-20 triệu đồng/tháng và nên được áp dụng ổn định trong giai đoạn 2026–2031.
Trước lo ngại về việc hụt thu ngân sách, ông Xoa phản biện rằng thực tế đã chứng minh điều ngược lại. Ông dẫn chứng từ các đợt điều chỉnh vào các năm 2009, 2013 và 2020, sau mỗi lần nâng mức giảm trừ, tổng thu ngân sách từ thuế thu nhập cá nhân không những không giảm mà còn tăng cao hơn.
Cải cách biểu thuế: Gọn hơn, hợp lý hơn
Bên cạnh việc nâng mức giảm trừ, luật sư Trần Xoa cũng góp ý về biểu thuế lũy tiến từng phần. Ông cho rằng biểu thuế 7 bậc hiện hành quá phức tạp, dễ khiến người lao động “nhảy bậc” thuế dù thu nhập chỉ tăng nhẹ.
Việc dự thảo luật mới rút gọn còn 5 bậc là một tín hiệu tích cực, tuy nhiên, ông đề xuất nên giảm tiếp xuống còn 4 bậc và loại bỏ mức thuế suất 35% vì đây là mức quá cao, tạo áp lực lớn cho người làm công ăn lương.
Mô hình biểu thuế 4 bậc được đề xuất:
- Bậc 1: Thu nhập đến 20 triệu đồng/tháng – Thuế suất 5%
- Bậc 2: Thu nhập trên 20 đến 40 triệu đồng/tháng – Thuế suất 10%
- Bậc 3: Thu nhập trên 40 đến 80 triệu đồng/tháng – Thuế suất 20%
- Bậc 4: Thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng – Thuế suất 30%
Theo ông, biểu thuế này không chỉ “dễ nhớ, dễ tính” mà còn tạo tâm lý tích cực cho người nộp thuế. Ông kết luận rằng việc giảm thuế thu nhập cá nhân không chỉ trực tiếp hỗ trợ người lao động mà còn góp phần thúc đẩy chính sách khuyến sinh, vì khi có thu nhập dư dả hơn, người dân sẽ yên tâm chi tiêu, ổn định gia đình và sinh con.