Ở tuổi 45, tôi thấm thía: Trên đường đua hạnh phúc và tiền bạc, người thông minh nhất là người không vội vàng, không so sánh – chỉ tập trung vào nhịp chạy của mình

Diễn viên Mã Y Lợi từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn rằng mỗi người đều có một nguồn năng lượng riêng. Nếu bạn liên tục thở dài và tự hỏi “tại sao mình lại xui xẻo thế”, bạn sẽ càng thu hút thêm những điều không may. Một lời mắng nhiếc có thể ám ảnh bạn cả năm nếu bạn cứ mãi bận tâm, nhưng nó sẽ tan biến nếu bạn không để ý. Thực tế cho thấy, những người dễ lo âu và chìm trong tiêu cực thường sống không vui. Họ day dứt vì một lời nói vô tình, để cơn giận kéo dài từ ngày này qua tháng khác, tự bao vây mình bởi những chuyện tồi tệ và cạn kiệt sức lực. Gốc rễ của vấn đề này nằm ở một thói quen độc hại: nghĩ ngợi quá mức đến kiệt quệ.

1. Cội nguồn của đau khổ: Thói quen tự tiêu hao năng lượng nội tâm

Nhà văn Dư Hoa từng nói: “Nhiều người cảm thấy mình như đã rơi vào đường cùng, nhưng thực ra có thể là cảm xúc của bạn đang rơi vào ngõ cụt, chứ không phải cuộc đời bạn.” Càng suy nghĩ nhiều, nỗi sợ càng lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và cuộc sống. Đôi khi, bạn tưởng rằng không còn lối thoát, nhưng thực chất chính bạn đã tự làm rối suy nghĩ của mình. “Nghĩ nhiều đến kiệt quệ” là tình trạng liên tục dằn vặt về quá khứ hoặc lo lắng cho tương lai, tự giày vò vì những chuyện không đáng.

Câu chuyện về bác Trần hàng xóm là một minh chứng. Khi còn trẻ, bác thường xuyên cãi vã với chồng vì chuyện vặt vãnh, rồi đi than thở rằng mình lấy nhầm người. Khi con trai đi làm, bác lại ghen tỵ với con nhà người khác có công việc tốt hơn, dù con mình có thu nhập ổn định. Đến khi con trai lấy vợ, bác lại bóng gió chê con dâu khó gần, thậm chí suy diễn từ những tiếng bát đũa. Suốt nhiều năm, bác luôn thấy cuộc sống của mình đầy rẫy bất hạnh, ngày nào cũng khóc lóc, khiến sức khỏe suy sụp nghiêm trọng. Rõ ràng, điều không thể vượt qua chính là tâm trạng đau khổ của bản thân.

Tiến sĩ Doãn Dã cũng từng trải qua giai đoạn tương tự. Khi nghiên cứu không ra kết quả mong muốn, anh rơi vào trạng thái sa sút, đau ngực, rụng tóc. Nghe lời khuyên, anh tạm dừng công việc, hòa mình vào thiên nhiên. Khi buông bỏ những suy nghĩ rối ren, năng lượng tiêu cực tan biến và sinh lực trở lại. Anh chia sẻ: “Đừng quá coi trọng những chuyện không thể kiểm soát. Hãy yêu thương bản thân.” Cổ nhân cũng dạy, cảm xúc tiêu cực kéo dài sẽ gây hại cho cơ thể. Để sống tốt hơn, chúng ta phải từ bỏ thói quen “nghĩ ngợi quá mức đến kiệt sức”, dọn dẹp rác rưởi trong tâm hồn để tích lũy năng lượng tích cực.

2. Người thực sự thông minh: Không vội vàng, không tức giận, sống là chính mình

Người dẫn chương trình Trương Việt giải thích rằng chúng ta mệt mỏi vì trong lòng chứa đầy do dự, lo lắng, và bất an. Càng để tâm đến điều gì, ta càng bị nó trói buộc. Sống vì sĩ diện, bạn sẽ mãi bị ánh mắt người khác chi phối. Cố gắng giải thích bản thân trước những lời đánh giá, bạn sẽ dễ dàng bị lung lay.

Người thông minh thật sự sẽ học cách tự chữa lành. Họa sĩ Hoàng Vĩnh Ngọc, được mệnh danh là “lão ngoan đồng”, là một ví dụ điển hình. Khi được hỏi về điều tự hào và thất vọng nhất, ông trả lời: “Cả đời tôi chẳng có gì để tự hào hay thất vọng cả, vì tôi chưa bao giờ đánh mất bản thân.” Ông sống một cuộc đời trọn vẹn theo sở thích của mình: 50 tuổi thi bằng lái, 70 tuổi đi vẽ ký họa, 80 tuổi làm mẫu cho tạp chí thời trang, 90 tuổi vẫn tự lái xe đi chơi. Mặc kệ những lời dị nghị, ông không bận tâm. Với ông, đời người như cuộc đua 10.000 mét, nếu ai chê dáng chạy của bạn, cứ chạy xa hơn rồi sẽ không nghe thấy nữa. Ông không lãng phí thời gian đáp trả những lời bôi nhọ, vì có quá nhiều việc ý nghĩa hơn để làm.

Như tạp chí Nhân vật từng viết về ông, ông có một sức mạnh nội tâm to lớn, có thể biến bi kịch thành hài kịch. Đó chính là cảnh giới cao nhất: khi nội tâm vững vàng, tinh thần sẽ không bị dày vò. Đối mặt với thay đổi, hãy giữ vững lòng mình. Đối với được mất, hãy bớt tính toán. Học giả Vương Lập Quần cũng chỉ ra rằng, bi kịch của đời người thường bắt đầu từ sự mất cân bằng nội tâm.

3. Sau tuổi trung niên, tự cứu mình là cách chữa lành tốt nhất

Nhà báo Chu Dật Quân cho rằng cách dưỡng sinh tốt nhất không phải là ăn thuốc bổ, mà là “chẳng để tâm tới những chuyện đáng để dằn vặt”. Biết buông bỏ đúng lúc trước những con người và sự việc sai lầm chính là cách chữa lành hiệu quả nhất. Thay vì hao mòn trong cảm xúc tiêu cực, hãy chuyển sang trạng thái “tiêu hao thấp”.

Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc gợi ý 6 cách để thoát khỏi cảm xúc tiêu cực:

• Ngừng đắm chìm trong điện thoại: Học cách lọc thông tin vô ích, tập trung vào cuộc sống thực tại để cảm nhận vẻ đẹp bình dị.
• Ngừng quá nhạy cảm: Đừng để một câu nói vô tình làm bạn trằn trọc. Bạn không thể kiểm soát miệng lưỡi thiên hạ, hãy bảo vệ trái tim mình.
• Ngừng so sánh mọi nơi: Đừng so đo nhà cửa, xe cộ, con cái. Trạng thái sống tốt nhất là “biết đủ thì sẽ luôn vui”.
• Ngừng chìm đắm trong quá khứ, lo lắng về tương lai: Chuyện đã qua không thể thay đổi, chuyện chưa tới lo trước cũng vô ích. Hãy tin rằng mọi sự đều là sự sắp xếp tốt nhất.
• Ngừng kìm nén cảm xúc: Tìm lối thoát lành mạnh cho cảm xúc tiêu cực như trò chuyện với bạn bè, vận động, nấu ăn…
• Ngừng giao du vô nghĩa: Không cần cố chen vào những mối quan hệ không phù hợp. Hãy học cách tận hưởng sự cô độc chất lượng cao để làm phong phú tâm hồn.

4. Lời kết

Khi được hỏi về bí quyết sống lâu và hạnh phúc, nhà đầu tư Charlie Munger đã trả lời: “Rất đơn giản: không ghen tị, không oán hận, giữ tâm trạng vui vẻ.” Đừng vướng bận phiền não, hãy ở bên những người bạn tin tưởng và làm những việc nên làm. Trên hành trình đi đến tuổi già, hãy chăm sóc tốt tâm trạng của mình, tận hưởng từng khoảnh khắc, và biến những ngày tháng giản dị trở thành vẻ đẹp rực rỡ nhất.