PVOIL lo ngại ‘vết xe đổ’ của xăng E5 có thể lặp lại với E10
Việc chuyển đổi sang xăng sinh học E10 tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, dù được kỳ vọng sẽ góp phần bảo vệ môi trường. Đại diện PVOIL đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ lặp lại kịch bản không bán được hàng như đã từng xảy ra với xăng E5.
PVOIL: Sẵn sàng nhưng đầy thách thức
Theo ông Cao Hoài Dương, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL), với vị thế là doanh nghiệp đầu mối hàng đầu, PVOIL đã chủ động chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình chuyển đổi sang xăng E10. Công ty có lợi thế về hạ tầng và kinh nghiệm trong việc pha chế, kinh doanh xăng sinh học.
Kế hoạch của PVOIL bao gồm việc thí điểm kinh doanh xăng E10 từ ngày 1/8/2025. Không chỉ vậy, PVOIL còn định hướng đầu tư để có thể gia công, pha chế cho các đầu mối nhỏ khác, nhằm đảm bảo nguồn cung E10 ổn định cho toàn thị trường.
Ông Dương nhấn mạnh rằng Việt Nam không phải là “chuột bạch” trong lĩnh vực này. Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng thành công và chứng minh hiệu quả của nhiên liệu sinh học với các tỷ lệ E10, E20, và thậm chí E85. Việc chuyển đổi này được xem là bước đi quan trọng để giảm phát thải, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 mà Chính phủ đã cam kết.
Rủi ro lặp lại ‘thất bại’ của xăng E5
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất được ông Cao Hoài Dương chỉ ra là rủi ro về mặt thương mại. Ông nhấn mạnh, nếu Nhà nước cho phép bán song song xăng E10 và các loại xăng khoáng như hiện tại, “rủi ro không bán được hàng như trường hợp E5 là rất cao”.
Khi đó, doanh nghiệp sẽ phải gánh chịu chi phí lớn để đầu tư thêm bồn chứa, trụ bơm mới cho sản phẩm E10, trong khi người tiêu dùng có thể không lựa chọn sản phẩm này, dẫn đến tồn kho và thua lỗ.
Giải pháp nào cho xăng E10?
Bài học từ việc triển khai xăng E5 cho thấy cần có sự quyết liệt và đồng bộ từ tất cả các bên liên quan. Chuyên gia kinh tế Giang Chấn Tây đã đưa ra một giải pháp dứt khoát để xăng E10 thực sự đi vào đời sống.
Chính sách ‘một loại xăng duy nhất’
Ông Tây nhận định, Chính phủ cần ban hành một chính sách nhất quán: chỉ cho phép lưu hành duy nhất xăng E10 trên thị trường. Theo đó, tất cả các nhà máy lọc dầu trong nước và nguồn xăng nhập khẩu đều phải được pha chế thành xăng E10 trước khi đưa ra các tổng kho.
Lợi ích của phương án này:
- Người tiêu dùng: Khi không còn lựa chọn thay thế, người dân sẽ tự động chuyển sang sử dụng E10, hình thành một chuẩn nhiên liệu mới cho quốc gia.
- Doanh nghiệp: Sẽ không phải đầu tư thêm bồn chứa, trụ bơm, và không cần phải xin phê duyệt lại các hạng mục phòng cháy chữa cháy phức tạp.
Cảnh báo nếu không quyết liệt
Ngược lại, ông Tây phân tích rằng nếu chỉ yêu cầu doanh nghiệp bắt buộc bán E10 mà không có biện pháp hỗ trợ thị trường, thất bại là khó tránh khỏi. Doanh nghiệp sẽ đối mặt với tình trạng hàng tồn kho kéo dài, gây hao hụt và giảm chất lượng sản phẩm. Khi kinh doanh không hiệu quả, họ buộc phải cắt giảm các sản phẩm tiêu thụ chậm, và lộ trình triển khai xăng E10 sẽ thất bại.
Với dân số gần 100 triệu người và khoảng 79 triệu phương tiện, việc chuyển đổi sang nhiên liệu bền vững là cần thiết. Tuy nhiên, sự thành công của xăng E10 phụ thuộc hoàn toàn vào một chính sách mạnh mẽ và đồng bộ từ phía cơ quan quản lý.