Cuba lần đầu cho nước ngoài thuê đất, hạt giống Việt Nam cho năng suất gấp 4 lần
Trong một động thái mang tính lịch sử, chính phủ Cuba lần đầu tiên kể từ sau cuộc cách mạng năm 1959 đã cấp quyền canh tác đất nông nghiệp cho một doanh nghiệp nước ngoài. Công ty nông nghiệp tư nhân Agri VMA của Việt Nam đã trở thành đối tác tiên phong, đánh dấu một bước ngoặt trong nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực kéo dài tại quốc đảo này.
Khủng hoảng sản xuất lúa gạo tại Cuba
Cuba đang đối mặt với một bài toán nan giải về an ninh lương thực, đặc biệt là với lúa gạo – một trong những lương thực chính của người dân. Theo số liệu chính thức, sản lượng gạo sản xuất trong nước năm ngoái chỉ đạt khoảng 80.000 tấn, đáp ứng vỏn vẹn hơn 11% nhu cầu toàn quốc. Con số này đã sụt giảm nghiêm trọng, chỉ bằng một phần ba so với 6 năm trước.
Để bù đắp thiếu hụt, Cuba đã phải chi hơn 300 triệu USD vào năm ngoái để nhập khẩu gạo, tạo ra gánh nặng khổng lồ cho ngân sách nhà nước. Vấn đề càng trở nên phức tạp do lệnh cấm vận của Mỹ, khiến việc tìm kiếm các công ty vận chuyển sẵn sàng giao hàng đến Cuba trở nên vô cùng khó khăn.
Ông Ariel Garcia Perez, Tổng giám đốc công ty nhà nước Empresa Agroindustrial de Granos, thừa nhận thực trạng thiếu hụt trầm trọng các nguồn lực thiết yếu cho sản xuất như:
– Phân bón
– Thuốc diệt cỏ
– Thuốc diệt nấm
– Thuốc trừ sâu
– Hạt giống
Do thiếu thốn, công ty của ông chỉ có thể canh tác khoảng 6.000 ha trong tổng số 23.000 ha đất quản lý.
Giải pháp từ Việt Nam: Công nghệ, chuyên gia và hạt giống
Trước tình hình cấp bách, chính phủ Cuba đã tìm đến sự hỗ trợ từ Việt Nam, một đối tác hữu nghị truyền thống. Công ty Agri VMA đã mang đến một giải pháp toàn diện, không chỉ là hạt giống mà còn là nguồn lực tài chính, chuyên gia kỹ thuật và công nghệ canh tác tiên tiến.
Dự án được triển khai tại khu vực gần thị trấn Los Palacios, tỉnh Pinar del Rio. Agri VMA đã mang theo hạt giống lúa lai được phát triển tại Việt Nam cùng toàn bộ phân bón cần thiết. Đội ngũ gồm 6 chuyên gia Việt Nam, trong đó có kỹ sư nông nghiệp Trần Trọng Đại, trực tiếp giám sát và chuyển giao kỹ thuật.
“Các công nhân Cuba ở đây đang làm việc rất tốt. Nhưng phân bón lại thiếu, nên chúng tôi phải mang theo tất cả,” ông Đại chia sẻ.
Một điểm đặc biệt khác của dự án là Agri VMA đã trực tiếp tuyển dụng 40 lao động Cuba, một động thái lần đầu tiên diễn ra tại quốc gia mà việc làm thường do nhà nước phân công.
Kỳ tích năng suất trên những cánh đồng Cuba
Dự án hợp tác bắt đầu vào mùa thu năm ngoái và kết quả ban đầu đã vượt xa mong đợi. Vụ thu hoạch đầu tiên trên diện tích 44 ha đã mang về 296 tấn lúa.
Thành công ấn tượng nhất nằm ở năng suất:
– Năng suất đạt được: 6,75 tấn/ha.
– So với năng suất Cuba: Gấp gần 4 lần mức trung bình 1,7 tấn/ha của các vùng khác tại Cuba trong năm 2024.
– So với năng suất Việt Nam: Gần tiệm cận mức 8 tấn/ha thường thấy ở các trang trại quy mô lớn tại Việt Nam.
Kỹ sư Trần Trọng Đại cho biết: “Chúng tôi muốn đạt năng suất cao hơn nữa ở Cuba, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi trồng lúa ở đây. Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về đất đai và lượng phân bón cần sử dụng.”
Hướng đi cho tương lai
Theo thỏa thuận, Agri VMA được cấp quyền hưởng dụng 1.000 ha đất trong thời hạn 3 năm, và dự kiến sẽ mở rộng lên 5.000 ha trong tương lai. Toàn bộ lúa thu hoạch thuộc về Agri VMA và được chính phủ Cuba mua lại.
Ông Perez nhấn mạnh đây là một tình huống “đôi bên cùng có lợi”. Cuba không cần phải nhập khẩu gạo từ Việt Nam xa xôi nữa, thay vào đó có thể mua trực tiếp tại chỗ với chi phí rẻ hơn, giúp “thay thế hàng nhập khẩu” một cách hiệu quả.
Đối với ông Perez, dự án này không chỉ là một thử nghiệm mà còn là khởi đầu cho một mối quan hệ đối tác chiến lược, với hy vọng sẽ được “mở rộng sang các tỉnh khác của Cuba”, tận dụng tiềm năng và nguồn lực của Việt Nam để đảm bảo tương lai nông nghiệp cho quốc đảo.